Siedem granic, osiem kultur i Europa
“Siedem granic, osiem kultur i Europa”, wstęp Janusz Tazbir, red. Bronisław Gołębiowski, wybór Stanisław Zagróski, Oficyna Wydawnicza “Stopka”, Łomża 2001.
Książka składa się z trzech części: cz. 1 “Granice i transgraniczność”, cz. 2 “Kultura i pogranicza kultur”, cz. 3 “Wspólne wartości i nasze mity”.
Autorzy tekstów: Józef Borzyszkowski, Adam Dobroński, Leszek Dzięgiel, Janusz Goćkowski, Bronisław Gołębiowski, Sokrat Janowicz, ks. Witold Jemielity, Wojciech Kaute, Jacek Kolbuszewski, Elżbieta Maria Komorowska, Andrzej J. Kozłowski, Witold Nawrocki, Leszek Orłowski, Longin Pastusiak, ks. Jerzy Sikora, Dorota Simonides, Teresa Smolińska, Kazimierz Sopuch, Anna Strońska, Roch Sulima, Anna Tatarkiewicz, Teresa Wróblewska, Franciszek Ziejka, Stanisław Zagórski.
Na tę książkę złożyły się szkice i studia oraz eseje wybitnych polskich intelektualistów: publicystów i uczonych. Obok socjologów godny uwagi plon wnieśli tu historycy sensu stricto, badacze dziejów kultury i obyczajów, etnologowie wreszcie. Łączy ich poważne traktowanie czytelnika, któremu starają się wmówić, iż wszystko zostało dawno przebadane i wyjaśnione, popularyzacja zaś polega na upowszechnianiu dogmatów. Co nie znaczy, aby autorom tej książki nie przyświecała nadzieja, iż uczyni ona z obywateli wolnej Rzeczypospolitej ludzi o bardziej otwartej postawie, że ugruntuje w nich tolerancję wobec odmiennych kultur i – poglądów. Równocześnie książka o siedmiu granicach i ośmiu kulturach stanowi bardzo interesującą próbę sporządzenia “rejestru posagu” jaki pragnęliśmy wnieść do jednoczącej się Europy. Stąd tak wiele miejsca zajmuje w niej nasz stosunek do tradycji historycznej i sąsiadów oraz do wartości, których poszanowanie winno jednoczyć wszystkich Polaków. (Ze wstępu Janusza Tazbira)
Książka ukazuje wieloaspektowość procesów zjednoczenia Europy, ukazuje zjawiska kulturowe pogranicza Polski i siedmiu graniczących z nią krajów. A także zawiera pozycje, które dotykają problematyki aksjologicznej, historycznej, socjologicznej związanej ze zjednoczeniem europejskim i miejscem Polski w tym ważnym, skomplikowanym procesie. (z recenzji prof. Jana Szczepańskiego)